A ile Başlayan Su Arıtma Terimleri
- Ağır metaller: ( İngilizcesi: Heavy Metals): Metalik özellik taşıyan ama tam tanımlaması yapılmamış tüm elementler bu gruptadır. En çok bilinenleri ve maalesef; su kaynaklarından tarım alanlarına kadar her yerde sıkça görülenleri: Cıva, Kurşun, Kadmiyum, Krom ve Arsenik Besin zincirine girme eğiliminde olan bu elementlerin vücutta toksik etkileri vardır.
- Akua: ( İngilizcesi: Aqua): Latince Aköz’den türetilmiş bir terim olan suyu tanımlar. İçine su eklenmiş tüm bileşikler de Aqua ön eki ile başlar.
- Akufer: ( İngilizcesi: Aquifer): Yeraltı kaynak sularını depolayan jeolojik oluşumlardır. Kum, taş veya çakıllardan oluşan yapısıyla geçirgen özelliktedir.
- Alkali Su ( İngilizcesi: Alkaline Water): pH değeri 7,4 den daha yüksek olan su gruplarını tanımlayan kimyasal bir değerdir. Alkali su, antioksidan özellik taşır. Vücuttaki zararlı oksitlerin daha güçlü yakalanarak, atılımını destekler.
B ile Başlayan Su Arıtma Terimleri
- Bakteri (İngilizcesi: Bacteria): Zararlı ve faydalı olmak üzere 2 grupta yer alırlar. Tek-hücreli mikro organizmalardır.
- Bakteriyel Su Kirliliği ( İngilizcesi: Bacterial Water Pollution): Özellikle kanalizasyon atıklarının su kaynaklarına karışmasıyla oluşan tablodur. Salgınlara yol açabilme potansiyeli vardır.
- Basınçlı Filtrasyon ( İngilizcesi: Pressure Filtration): İtici bir mekanizma veya yüksek volümlü hava ile basınç uygulanarak, sudaki tortu oluşturan partiküllerin süzülmesi işlemidir. Şebeke suyu basıncının düşük olduğu bölgelerde su arıtma cihazının daha iyi süzme yapabilmesi için kullanılan pompalar, bu görevi yerine getirir.
- Basınçlı Filtre ( İngilizcesi: Pressure Filter): Mikron bouyutundaki, örneğin mikroplastikleri, sudan ayırmak amacıyla tasarlanmış filtrelerdir. Çoğunlukla karbon yapılıdır. Kum veya antrasit kömür katmanları bulunur.
- Buz ( İngilizcesi Ice): Sıcaklığı, 0 °C derecenin altına düşerek molekülleri hareketsiz hale gelmiş sudur.
C ve Ç ile Başlayan Su Arıtma Terimleri
- °C Santigrat ( İngilizcesi: Centigrade ) Sıcaklık ölçü birimidir.
- Çevre Koruma Örgütü (Environmental Protection Agency -EPA)– Havayı, suyu, toprağı etkileyen, doğal yaşamı tehdit eden çevresel kirleticilerin tespit edilerek, önlenmesini amaçlayan ABD kuruluşudur. Pestisitler, asbest, radyasyon gibi pek çok çevresel kirletici bu grupta yer almaktadır.
- Çözünmüş Katılar (İngilizcesi Dissolved Solids): TDS olarak da kullanılan Toplam Çözünmüş Katılar, su içinde çözünmüş halde bulunan Magnezyun, Kalsiyum, Sodyum, Potasyum, BiKarbonat gibi mineraller yanında ağır metalleri de kapsar. Suyun TDS değerinde ince bir çizgi vardır. Suda Çözünmüş katıların fazla olması suyun hem içim kalitesini hem de endüstride kullanımı olumsuz yönde etkiler. Fakat insan sağlığı için içme suyunda faydalı mineraller bulunmalıdır. TDS değeri 50-150 mg /litre olan sular, içme suyu için en ideal değere sahiptir.
- Çözünmüş Oksijen ( İngilizcesi: Dissolved Oxygen) (DO)– Suyun içinde çözünmüş halde bulunan oksijen gazı çok önemli bir göreve sahiptir. Subtrat kalitesi olarak da bilinen suda çözünmüş oksijen, pek çok patojenin suda yaşayabilme şansını ortadan kaldırır.
D ile Başlayan Su Arıtma Terimleri
- Defloridasyon ( İngilizcesi Defluoridation): Suyun içindeki flor düzeyinin diş minelerinde leke yapmasını önleyecek düzeyde arıtılması, uzaklaştırılmasıdır.
- Dehidrasyon ( İngilizcesi: Dehydration): İki anlamı vardır. İçinde su bulunan bir maddeden suyun uzaklaştırılması ya da insan bedeninin kritik seviyede susuz kalması Dehidrasyon olarak tanımlanır.
- Deiyonizasyon (İngilizcesi: Deionization): Suyun içindeki tüm yüklü atomların, molekül yapılarının çıkarılması işlemidir. Tuzun sudan ayrıştırılmasında Na ve Cl iyonları yapıdan ayrılır. Su Arıtma Cihazlarında çok kullanılan bir teknolojidir. Özellikle endüstriyel su arıtmada çok ihtiyaç duyulur.
- Deiyonize Su ( İngilizcesi: Deionized Water): Gelişmiş teknoloji sayesinde iyon değişim sistemi ile iyonları ayrıştırılmış suyu tanımlamak için kullanılır. Suyun steril formudur. Özellikle endüstriyel su arıtmada sıkça kullanılır.
- Deklorinasyon ( İngilizcesi: Dechlorinate): Su arıtma cihazları ile suyun lezzet kalitesini etkileyen klorun, çıkarılması işlemdir.
- Demineralizasyon ( İngilizcesi: Demineralization): Suyun içindeki toplam çözünmüş katıların, yani çözünmüş mineral veya mineral tuzlarının ayrıştırılması işlemidir. Bu sayede suyun kullanılacağı alana göre TDS değeri en ideal seviyeye getirilir.
- Desalinasyon (İngilizcesi: Desalination): Daha çok endüstriyel su arıtmada, suyun içinde çözünmüş halde bulunan tuzları sudan ayırarak suyun saflaştırılması işlemidir.
- Dezenfeksiyon ( İngilizcesi: Disinfection): Suyu en güvenli, içinde hiçbir risk barındırmayacak şekilde steril hale getirme işlemidir. Su arıtma cihazlarında özel teknolojiyle geliştirilmiş filtreler yanında UV filtreler de kullanılabilmektedir.
- Distile Su ( İngilizcesi : Distilled Water): Demineralize saf sudur.
- Doğal Su ( İngilizcesi: Natural Water): Bir veya fazla kaynaktan yeryüzüne çıkan, mineral içeriği değişmeyen, her türlü kirlenme riskine karşı korunmuş ve herhangi bir kimyasal işlem görmeyen yeraltı sularıdır
F ile Başlayan Su Arıtma Terimleri
- °F Fahrenhayt ( İngilizcesi: Fahrenheit Temperature Scale): Bu ölçeğe göre suyun donma noktası 32 °F, kaynama noktası ise 212 °F olarak belirlenmiş ve bu iki nokta arası 180 eşit parçaya bölünmüştür.
- Fenoller ( İngilizcesi: Phenols): İz miktarda bulunsalar dahi içme suyunda tat ve koku problemi oluşturan bileşikler. Petro kimya ve endüstriyel kaynaklı çok farklı fenoller bulunmaktadır.
- Filtrasyon ( İngilizcesi: Filtration): Özetle istenmeyen, bileşenlerin, moleküllerin ayıklanma işlemidir. Su arıtma sistemlerinde bu amaçla karbon, membran, seramik, hiper filtrasyon, UV gibi filtreler kullanılmaktadır.
H ile Başlayan Su Arıtma Terimleri
- Hafif Su ( İngilizcesi: Light Water): TDS değeri 50-150 mg / lt olan ideal mineral içeriğine sahip, içme suyudur.
- Ham Su (İngilizcesi : Raw Water): Kaynağından çıktıktan sonra hiçbir işlemeden geçirilmemiş sudur.
- Hidrojenli Su ( İngilizcesi: Hydrogen Water): Hidrojen zenginliği arttırılmış sudur. Su arıtma cihazlarında özel teknolojilerle içme suyunun içindeki H2 yani hidrojen molekülleri arttırılmaktadır. Antioksidan, anti inflamatuar yani iltihap önleyici özelliktedir.
K ile Başlayan Su Arıtma Terimleri
- Karbonatlı Su ( İngilizcesi: Carbonated Water): Yüksek basınç altında saf karbondioksit gazı verilerek hazırlanan efervesan özellikte sulardır. Premium sınıfta yer alan su arıtma cihazlarının bir bölümü bu özelliktedir.
L ile Başlayan Su Arıtma Terimleri
- Langeliyer İndeksi ( İngilizcesi: Langelier Index – LI): Suyun, tesisat borularında, çamaşır makinalarında, minik ev aletlerinde, ütülerde kireç oluşturma veya kireci çözme özelliğini tanımlayan indeks değerleridir. Bu indeks, bilhassa biriken kirecin, çamaşır makinası, kombi, su ısıtıcısı gibi ekipmanlara zarar verebileceği sistemlerde önemli bir değerlendirme ölçütüdür.
M ile Başlayan Su Arıtma Terimleri
- Membran Filtrasyonu ( İngilizcesi: Membrane Filtration):Su arıtma filtrelerinde özellikle son yıllarda çok geliştirilmiş bir özelliktir. Şebeke suyundan tuzu arıtmanın yanında hastalık yapıcı mikro organizmaları, mikro plastikleri, renk ve kokuya neden olan temizleme amacıyla kullanılmaktadır. Yarı geçirgen özelliktedir. Dört farklı membran filtrasyonu vardır.
- Mikrofiltrasyon (Microfiltration) (MF): Membranların por çapı ortalama 0.03-10 mikron seviyesindedir. Kum, çamur, balçık gibi partiküllerin yanında, Giardia lamblia ve Cryptosporidium gibi hastalık yapıcı mikro canlıları da temizler.
- Ultrafiltrasyon (Ultrafiltration) (UF): Basınç etkisiyle daha hassas bir filtreleme vardır.
- Nanofiltrasyon (Nanofiltration) (NF): Membranların por genişliği 0.001 mikrondur ve uygulanan basınç daha yüksektir. Nanofiltrasyonla tüm bakteri, virüs ve hastalık yapıcı organizmalar arıtılır.
- UV Filtrasyon ( UV Filtration): Ultraviyole ışığı ile yapılan özel bir sterilizasyon işlemidir.
N ile Başlayan Su Arıtma Terimleri
- Nominal Akış ( İngilizcesi: Nominal Flow):Pompanın içinden sıvı akışını sağlamak için gerekli olan maksimum potansiyelidir. Tüm besleme suyu akışının tek bir yönde ve doğrudan filtre aracından geçmesi olarak da tanımlanmaktadır.
- NTU ( İngilizcesi: Nephelometric Turbidity Unit): Türbidite olarak da bilinen bulanıklık ölçü birimidir. 20 NTU seviyesine kadar tüm sular, temiz bir görünümdedir. NTU 75 değerine ulaştığında, suyun görünümü bulanıklaşır. EPA standartlarına göre içme suyu, 1 NTU’yu aşmamalıdır.
R ile Başlayan Su Arıtma Terimleri
- Reverse Osmosis RO ( Ters Osmoz): Ozmoz, yüzlerce yıldır bilinen doğal süreçtir. Tüm canlı organizmalarının hücre duvarları, yarı geçirgen membran özelliktedir.
Hücre zarları, dışında bulunan sıvıları; süzerek içeri alır ve basıncı eşitlemeye çalışır. İşte RO membranlar da bu anlayışla çalışır.
S ile Başlayan Su Arıtma Terimleri
- Su Yumuşatma Sistemleri: Temel çalışma ilkesi şebekeden veya kuyudan gelen suyun içindeki kalsiyum ve magnezyumu sudan uzaklaştırmaktır. Ağırlıklı olarak da katyonik reçineler kullanılmaktadır. Endüstriyel ve evsel genel arıtmalar çoğunlukla bu ilkeyle çalışır.
